Objective[|]One of the problems encountered when assessing cervical precancerous lesions is intra- and interobserver variability. The aim of this study was to determine the degree of interobserver variation in conventional PAP smears (CPS) and liquid-based cytology (LBC).[¤]Materials and Methods[|]The diagnostic variability among three pathologists was assessed using 120 smears (67 conventional
CPS and 53 LBC). The cases were selected retrospectively from the archives of the Pathology Department among the patients
with follow-up, such as biopsy confirmation and/or persistent/ resolving disease in the follow-up smear. The observers examined the slides in a blinded fashion.[¤]Results[|]Diagnostic agreement on the presence or absence of intraepithelial lesions was found in 30 of 51 slides (58.82%)
of LBC (kappa=0.42) and in 44 of 67 slides (65.67%) of conventional cytology (kappa=0.50). The agreement was slightly
higher in conventional smears. The highest agreement was in the LSIL category with a kappa value of 0.50 in LBC and 0.62
in conventional cytology, while ASCUS was the least reproducible diagnosis.[¤]Conclusion[|]Our results are in agreement with the literature in that the reproducibility of cervical cytology shows low to moderate consistency. The study showed no significant difference between LBC and CPS in the reproducibility of the diagnosis.[¤]

Amaç[|]Servikal prekanseröz lezyonlar sözkonusu olduğunda tanının tekrarlanabilirliği problemlerden biri olarak karşımıza
çıkmaktadır. Çalışmamızda geleneksel pap smear ve sıvı bazlı sitoloji de gözlemciler arasındaki farlılık derecesinin belirlenmesi amaçlanmıştır.[¤]Gereç ve Yöntem[|]Yüz yirmi smear (67 konvansiyonel, 53 sıvı bazlı sitoloji) incelenerek, 3 patolog arasındaki tanısal
değişkenlik araştırılmıştır. Olgular patoloji departmanı arşivinden, biyopsi ile kanıtlı, gerilemiş veya ısrarcı hastalık şeklinde
takipli hastalar arasından seçilmiştir. İnceleme kör olarak yapılmıştır.[¤]Bulgular[|]İntraepitelyal lezyon varlığı veya yokluğu konusundaki tanısal uzlaşma, sıvı bazlı sitolojilerde %58,82 (kappa=0,42)
geleneksel yaymalarda %65,57 (kappa=0,50) olarak bulundu. Sonuçlar geleneksel yaymalarda biraz daha yüksek olup en
yüksek tutarlılık LSIL kategorisinde (geleneksel yaymada kappa 0,62, sıvı bazlı sitolojide 0,50) izlenirken ASCUS uyumun en
düşük olduğu tanı olarak belirlendi.[¤]Sonuç[|]Sonuçlarımız literatür bilgilerine paralel olup, servikal sitolojide tekrarlanabilirlik düşük-orta derecededir. Bu çalışmada
sitoloji yöntemleri arasında belirgin fark gözlenmemiştir.[¤]